نورپردازی در دکوراسیون اداری
مقدمه
نورپردازی در دکوراسیون اداری به معنای استفاده هدفمند از نور برای رسیدن به جلوه های بصری و افزایش عملکرد کارکنان می باشد. نورپردازی به عنوان یکی از بخش های تفکیک ناپذیر معماری است که علاوه بر زیبایی محیط به کاربردی شدن آن نیز کمک می کند و به دقت و مهارت زیادی نیاز دارد.
نور می تواند از طریق دو منبع تامین شود. یکی منبع طبیعی است که منظور استفاده از نور خورشید از طریق پنجره، نورگیرهای سقفی یا طاقچه های نوری در طول روز می باشد. دیگری منبع مصنوعی است که بهره گیری از لامپ ها و چراغ ها می باشد.
منابع نور مصنوعی را با توجه به نوع لامپ، طول موج ساطع شده، رنگ، نحوه ی پخش نور و مباحث اقتصادی تقسیم بندی می کنند. میزان نور بر اساس فعالیت در محیط تعیین می شود. به عنوان مثال برای مکان های عمومی مانند اداره، میزان نور بیشتری در نظر گرفته می شود.
نورپردازی فضای اداری چه فوایدی دارد؟
- روشنایی مناسب می تواند به بهبود عملکردها در فضای اداری کمک کند.
- ظاهر فضا را بهبود ببخشد.
- اثرات روانی مثبتی را برای کاربران آن فضا داشته باشد.
- استفاده تکنیکی از نور می تواند کارآمدی ساختمان را افزایش بدهد و مکانی زیباتر، سالم تر و بهینه تری را ایجاد کند.
نقش رنگ نور در محیط های اداری
برای محیط های مختلف باید رنگ نور مناسب تعیین شود. انتخاب رنگ در دکوراسیون اداری مناسب در افزایش کارایی افراد نقش به سزایی دارد. رنگ نورهای متمایل به گرم باعث ایجاد آرامش می شود. رنگ نورهای سرد باعث جلوگیری از خواب آلودگی و ایجاد تمرکز بیشتر می شود که برای محیط های کاری توصیه می شود.
با این حال نباید گرایشات و تمایلات افراد را نادیده گرفت. به دلیل اینکه مردم مناطق سردسیر عموما علاقمند به روشنایی با نورهای گرم هستند. و مردم مناطق گرمسیر به روشنایی با نورهای سرد به عنوان مثال سفید متمایل به آبی، گرایش بیشتری دارند.
انواع مختلف نورپردازی در فضای اداری
نورپردازی عمومی در دکوراسیون اداری
این نوع نورپردازی کل فضا را در بر می گیرد.این نوع نورپردازی برای انجام کارهای ظریف بر روی اشیا یا تاکید بر روی فضاهای خاص مناسب نمی باشد.
نورپردازی عمومی که به آن نورپردازی حسی هم گفته می شود باعث کاهش استرس کارکنان می گردد.
چراغ هایی که برای نورپردازی عمومی به کار می روند عبارتند از:
چراغ های ردیفی یا جای گذاری شده در سقف: این چراغ ها مناسب انواع سقف ها می باشند. در صورتی که سقف کوتاه است اطمینان حاصل کنید که نور برای محیط بیش از حد نباشد.
لوستر و آویز: این منبع های نوری برای سقف های مرتفع مناسب می باشند و در قسمت هایی که سد راه نیستند می توانند در ارتفاع پایین نصب شوند.
چراغ های دیواری: این چراغ ها می توانند در هر جایی مورد استفاده قرار بگیرند. اگر نزدیک بهم نصب شوند ممکن است نور شدیدی ایجاد کنند.
قوانین نورپردازی عمومی
- سیستم های نورپردازی عمومی باید دوام و مقاوت زیادی داشته باشند زیرا در جایی نصب می شوند که در دسترس کاربران قرار دارند.
- باید از لامپهای تخلیه الکتریکی استفاده شود زیرا نسبت به لامپهای رشته ای دوام بیشتری دارند و به سرویس شدن کمتری نیاز دارند.
- نصب 15 تا 25 وات در ازای هر متر مربع، مصرف انرژی را بهینه سازی می کند.
- در اداره هایی که دارای پارتیشن بندی یا اثاثیه بلند هستند باید منابع نور به گونه ای تنظیم شوند که سایه های مزاحم ایجاد نکنند.
- سقف باید 80 تا 90 درصد نور را بازتاب دهد تا کامل کننده نور عمومی باشد.
نورپردازی وظیفه ای در دکوراسیون اداری
این نوع نورپردازی برای انجام وظیفه ای خاص صورت می گیرد و کوچک تر و متمرکزتر از نورپردازی عمومی می باشد. به آن نورپردازی اداری هم گفته می شود. نورپردازی وظیفه ای مانند چراغ رومیزی کمک می کند تا در هنگام کار خاصی که به نور مشخصی نیاز است، دید بهتری داشته باشید. نور حاصل از این شیوه بر روی یک سطح مشخص مانند میز یا تابلو متمرکز می شود. افراد می توانند به سادگی آن را خاموش و روشن کنند و تاثیری بر روی روشنایی فضای کلی ندارد.
نورپردازی وظیفه ای چه ویژگی هایی دارد؟
- نورپردازی وظیفه ای باعث تحریک طبیعی ذهن می گردد.
- تفاوت میزان نور منجر به تمرکز بیشتر می شود. در نتیجه جزئیات بهتر دیده می شوند و دقت کارها افزایش می یابد.
- بیشتر کسب و کارها از نورپردازی وظیفه ای در دفاتر خود استفاده می کنند. در این نورپردازی بیشتر از لامپ های رشته ای یا فلورسنت استفاده می شود.
- مناسب کارهایی است که افراد از لحاظ بصری نیاز به میزان نور بیشتری دارند.
- این شیوه از نورپردازی نسبت به سایر روش ها ارجحیت دارد به دلیل اینکه نور محیطی غیرمستقیمی را به وجود می آور د و باعث زنده و جذاب تر شدن معماری می شود.
- بافت های جذاب داخلی مانند نماهای آجری یا سنگی مناسب این مدل نورپردازی می باشند.
چراغ هایی که برای نورپردازی وظیفه ای استفاده می شوند عبارتند از:
چراغ های رو میزی و آباژور: بر روی میز کار، کنار مبل و یا هر جای دیگری که نیاز به نور بیشتری دارد می توان از چراغ های رومیزی یا آباژور استفاده کرد. این چراغ ها قابل حمل هستند و برخی از انواع آنها قابلیت تنظیم نور را دارند.
چراغ های زیر کابینت: این چراغ ها کارآیی و زیبایی فوق العاده ای دارند. که در کارگاه ها هم می توان از آنها استفاده کرد.
هدف از نورپردازی وظیفه ای چیست؟
- ایجاد دید بهتر در کارکنان برای افزایش بازدهی
- کاهش استرس کارکنان
- کنترل کردن نور و استفاده از نورهای محلی
- بهینه سازی مصرف انرژی
نورپردازی تاکیدی در دکوراسیون اداری
این سبک از نورپردازی بسیار متمرکز می باشد و چشم ها را به سمت یک نقطه کانونی متمرکز می سازد.
نورپردازی متمرکز برای روشن ساختن و برجسته کردن آثار هنری و اشیا به خصوص به کار برده می شود. نورپردازی متمرکز برخلاف روش های دیگر نورپردازی دیوار، فقط برای روشنایی بخشیدن به فضای به خصوصی روی دیوار، مثلا محدوده ی نصب تابلو، طراحی شده است. نورپردازی تاکیدی برای تاکید روی دیوار، اثر هنری، کتابخانه، مبلمان، کلکسیون ها و معماری کلی به کار می رود. همچنین این مدل نورپردازی می تواند بخشی از نمای بیرونی یا حیاط را مورد تاکید قرار دهد.
نورپردازی تاکیدی محیط و فضایی بسیار پیچیده ای را به وجود می آورد و به قسمت های تاکید شده، معنا می بخشد. این سبک برای تاکید بر روی اشیا یا فضاهایی خاص از معماری می باشد. نورپردازی تاکیدی زاویه دار است و عمود بر کف ساختمان تابیده نمی شود. در این حالت نورافشان، زاویه دار (زاویه 30 درجه نسبت به قائم) و با فاصله از مرکز اشیا قرار می گیرد. چراغ های مورد استفاده در این نوع نورپردازی معمولا انعطاف پذیر و قابل چرخش می باشند.
چراغ های مورد استفاده در نورپردازی تاکیدی عبارتند از:
چراغ های دیواری: این چراغ ها دارای اندازه های متفاوتی هستند و برای نورپردازی تاکیدی عالی هستند. این چراغ ها در نمایش آثار هنری یا معماری فضای داخلی عملکرد بسیار فوق العاده ای دارند.
چراغ های نصب شده در داخل سقف یا دیوار: این چراغ ها هم عملکرد خوبی دارند. این شیوه موقعی به کار می رود که لازم است کل یک دیوار با نور روشن گردد. با این روش می توان بر روی بافت دیوار، رنگ یا پنجره ای خاص تاکید کرد.
چراغ های فضای باز: نورپردازی فضای باز برای نشان دادن منظره حیاط و باغ بسیار مفید و مناسب هستند. برای روشن کردن مسیر، مجسمه یا درختی خاص در باغ مورد استفاده قرار می گیرند.
قوانین نورپردازی تاکیدی
چراغ باید تا 358 درجه توانایی چرخش داشته باشد.
باید تا 35 درجه به بالا و پایین خم شود.
دارای فیلترهای رنگی و لنزهایی برای متمرکز کردن نور باشد و بتواند همزمان از فیلتر و لنز استفاده کند.
پایه چراغ طوری باشد وقتی که از زوایای مختلف به آن نگاه می کنیم نتوانیم لامپ را به طور مستقیم ببینیم.
پایه چراغ باید به راحتی قابل دسترس باشد تا بتوان کارهایی مانند تغییر جهت، تعویض لامپ، تغییر فیلتر رنگی و لنز یا الگوی نور را انجام داد.
باید قابلیت قفل کردن تنظیمات زاویه نور را داشته باشد تا با گذشت زمان دچار تغییر نشود.
پایه باید قابلیت و توانایی پشتیبانی از لامپ های قدرتمند را داشته باشد تا نیاز به آداپتور اضافی نداشته باشد.
لامپ ها باید بهینه باشند. زیرا برخی از آنها هنگامی که بیش از 10 درجه خم می شوند بیشتر نور خود را وارد محیط داخلی می کنند.
نورپردازی فراتاب در دکوراسیون اداری
روشن ساختن سقف و استفاده از نور بازتاب (غیرمستقیم) جهت روشنایی، روشی است که به آن نورپردازی فراتابی می گویند. در نورپردازی کنج سقفی که یکی از روش های فراتابی می باشد، سقف از ابزار سر دیوار به یک سو روشن می شود. نورپردازی های کنج سقفی معمولا داخل دیوار یا در کنار قاب بندی سقف نصب می شوند و از این روش می توان در ایجاد لایه ی محیطی استفاده نمود.
این شیوه بر روی سطح های آینه ای به کار نمی رود که نورپردازی بدون سایه می خواهند. سطح های براق فضا را بیش از حد روشن می کنند.
نورپردازی فروتاب در دکوراسیون اداری
در این روش، روشن ساختن سطح افقی زیر نورافشان مورد نظر می باشد و به آن نورپردازی فروتابی می گویند. منابع نوری در بالای مکان مورد نظر به طور کاملا مستقیم قرار می گیرند. معمولا فروتابی از طریق قاب های مهتابی یا هر نورافشانی که نور مستقیم به سمت پایین دارد پدید می آید. از روش فروتابی می توان برای ایجاد لایه های محیطی و وظیفه ای استفاده نمود.
لامپهای فروتاب رشته ای نور را به طور مستقیم توزیع می کنند و برای روشن کردن کل فضا مورد استفاده قرار می گیرند. این چراغ ها باید قابلیت تنظیم نور و عمری طولانی داشته باشند و نگهداری آنها آسان باشد.
نورپردازی ریلی در دکوراسیون اداری
این شیوه بیشتر یک سیستم توزیع الکتریکی می باشد تا یک تکنیک نورپردازی و به عنوان نورپردازی تاکیدی مورد استفاده قرار می گیرد. ویژگی اصلی آن انعطاف پذیری می باشد و برای سقف های بلند مناسب می باشد. پایه آن یک ریل می باشد که در هر نقطه ای جریان برق را برای لامپ فراهم می کند.
نورپردازی دیوارتابی در دکوراسیون اداری
در این روش دیوارها به طور یکنواخت از سویی به سوی دیگر و از بالا به پایین روشن می شوند. هدف از نورپردازی دیوارتابی پوشاندن عیوب دیوار است. روش خوبی برای دیوارهای گچی تخت می باشد که باعث می شوند ظاهر و نمای دیوار هموار به نظر برسد. در صورتی که سطح دیوار صیقلی و درخشان است باید از تابیدن نور دیوارتاب به آن خودداری نمود تا از بازتاب نور جلوگیری شود.
چرا باید نورپردازی به طور اصولی و توسط کارشناس مربوطه صورت پذیرد؟
جالب است بدانید که نوعی آلودگی به نام آلودگی نوری وجود دارد. در مهندسی روشنایی این آلودگی می تواند ناشی از سه عامل زمان نامناسب، مکان نامناسب و کیفیت نامطلوب باشد. آلودگی نوری به روشن شدن بیش از حد یک محیط بر اثر نورهای مصنوعی گفته می شود. این آلودگی به اکوسیستم آسیب می رساند که در اثر استفاده بیش از حد نادرست و تنظیم نشده چراغ ها و سیستم های روشنایی پدید می آید. بر اساس نوع و کاربرد هر مکانی استانداردهایی برای میزان نور در نظر گرفته شده است که با رعایت آن هم می توان انرژی را درست و بهینه مصرف کرد و هم به سلامت چشم ها آسیب نرساند.
کلام پایانی
امروزه توجه به طراحی نورپردازی در کنار مهندسی روشنایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رعایت اصول نورپردازی در کنار دیگر المان های معماری بسیار ضرورت دارد. تلاش متخصصان طراحی در این زمینه علاوه بر زیبایی توجه به علوم روانشناسی و رفتارشناسی اجتماعی نیز می باشد تا در محیط های گوناگون آرامش واقعی برقرار کنند. از این رو گروه معماری آرکا بهترین متخصصان را در طراحی نورپردازی گرد هم آورده است تا هم از لحاظ زیباشناختی و هم از لحاظ کاربردی با مشاوره اصولی در کنار شما باشند.
